Kabinet Pepijn Verheyen

Autisme en tuinieren

Autisme en tuinieren

Autisme veroorzaakt in de eerste plaats problemen met communicatie en sociale vaardigheden.

Maar autisme kan ook leiden tot  zintuiglijke problemen waarbij sommige of alle vijf de zintuigen meer of minder dan gemiddeld gevoelig zijn voor prikkels van buitenaf. Bij een ‘overprikkeling’ kan dit leiden tot angst.

Ook worstelen vele mensen met autisme, vooral kinderen, met hun fijne motoriek.  Knippen, tekenen, veters knopen, kralen rijgen,…zijn voor hen soms moeilijke opdrachten. Tuinieren kan hen hierbij helpen.

Verder hebben kinderen met autisme meer dan gemiddeld problemen met eten. Zij eten bijvoorbeeld zeer eentonig en eerder koolhydraten en vetten dan fruit en groenten. De kans op obesitas wordt daarom veel groter.

Een tuin spreekt fysieke, sociale, sensorische en cognitieve processen aan en kan dus op al deze vlakken een positief effect uitoefenen.

Sociale interactie, communicatie en teamwork

Mensen met autisme gaan over het algemeen moeilijk sociale relaties aan. Tuinieren, zeker in groep, kan hen hierbij helpen. Samen naar een doel toe werken in bijvoorbeeld een schooltuin of volkstuincomplex schept een band. Praten, wat vaak moeilijk voor hen is, kan in deze context zelfs overbodig zijn. Samen non-verbale acties ondernemen zoals zaden planten, water geven, oogsten, onkruid wieden,….zonder een onderscheid te maken in rang en stand versterkt het samenhorigheidsgevoel.

Sensorische ervaringen

Eigenaardige gedragingen van mensen met autisme vloeien vaak voort uit hun zintuiglijke problemen. Problemen die zowel te maken hebben met een hogere als met een lagere sensitiviteit voor bepaalde zintuigen in vergelijking met de meeste mensen. Door een auditieve overgevoeligheid bijvoorbeeld dekken autisten soms hun oren af. Op haar beurt zorgt een sensorische ondergevoeligheid ervoor dat ze zichzelf pijn doen. Een tuin kan beiden doen; zowel zintuigen prikkelen als zintuigen tot rust brengen. Het is een veilige omgeving die op een niet-bedreigende manier dus tegelijkertijd de zintuigen kan kalmeren en stimuleren. Kleuren, geuren, texturen, eetbare gewassen, het geluid van borrelend water en ruisende grassen betrekt alle zintuigen. Dit gebeurt echter op een rustgevende manier die niet overweldigend is.

Oefenen van motoriek

Zoals reeds eerder aangeven zijn motorische vaardigheden en dan vooral fijne motorische activiteiten zoals knippen en veters knopen veelal niet zo evident voor mensen met autisme. Tuinieren is een fysieke aangelegenheid waarbij we onze motoriek moeten gebruiken.  Water geven, spitten, graven,….vereist grove motorische vaardigheden. Zaaien, spenen,….oefent de fijne motoriek.

Voeding

Ook voeding kan bij mensen met autisme de nodige zorgen met zich meebrengen. Kinderen met autisme eten vaak weinig gevarieerd en zeer eentonig. Hun zintuiglijke overgevoeligheid kan zich ook richten op hun voeding. Daardoor willen ze bepaalde producten niet eten. Zeker producten die veel sensorische aandacht opeisen zoals fruit en groenten.  Om eten te leren accepteren moeten ze er aan kunnen ruiken, voelen en dan pas proeven. Tuinieren kan de drempel hiervoor verlagen en dus helpen om meer fruit en groenten op het menu te zetten.

Rituelen en verandering

Tuinieren vereist veelal het uitoefenen van steeds dezelfde activiteiten. Men kan er een vast patroon in herkennen van zaaien, wieden, water geven… Toch komt er ook wat uitdaging bij kijken doordat de natuur doorheen de seizoenen constant in verandering is. Bij tuinieren kan je met andere woorden een geruststellende routine invoeren (materialen verzamelen, onkruid verwijderen,…) maar toch zullen er elke keer subtiele veranderingen waar te nemen zijn die de nieuwsgierigheid zullen wekken zoals een bloem die open staat, een vrucht die rijp is,…

Uit bovenstaande kunnen we dus afleiden dat tuinieren voor mensen met autisme op heel wat vlakken een meerwaarde kan bieden. Tuinieren is misschien niet dé oplossing op zich maar mogelijks voor bepaalde personen wel een onderdeel ervan.

HOME kabinet pepijn verheyen / pepijn verheyen © 2015

autisme en tuinieren / autisme en tuinieren / autisme en tuinieren / copyright pepijn verheyen 2015

autisme-tuinieren-autist-tuin

autisme en tuinieren