Blijft buxus tuinplant nummer één?

Buxus, ook bekend onder de naam palm, siert als sinds oudsher onze groene buitenruimte. Maar zal buxus ook in de toekomst de meest populaire tuinplant blijven? Welke problemen kent deze favoriete plant en waarom is die ene palm beter bestand tegen ziekten en plagen dan de andere?

Alles begint bij de herkomst van de stek want een buxus wordt bijna altijd gestekt. Dit wil zeggen dat er een jong takje van een oudere struik wordt afgeknipt, in de grond wordt geplaatst en daar uitgroeit tot een zelfstandig plant. Zo’n stek komt van een moederplant. Het is belangrijk dat deze moederplant soortecht, ziektevrij en wintervast is. Op degelijke kwekerijen gebruikt men voor de nieuwe buxusplantjes enkel oudere moederplanten die al tientallen jaren werden geselecteerd op hun kwaliteit. Na het stekken begint het opkweken van het jonge plantje. Hierbij is het belangrijk dat men niet te veel stikstof gebruikt om de buxus in groei te forceren. Ook de kweekbodem moet geschikt en neutraal genoeg zijn om de plant later naar elke andere grondsoort zoals klei-, leem- en zandgrond te verplanten. Verder dient men de Buxus op tijd te verplanten naar een ziektevrij bodem en de plant regelmatig terug te snoeien en juist te bemesten. Neem je alle deze zaken in acht dan bekom je een stevige plant met een goede compacte structuur. Spijtig genoeg worden er tegenwoordig heel wat planten ingevoerd die in slechte omstandigheden zijn opgekweekt. Bijkomend zet men de plantjes vaak te dicht op elkaar, op een verkeerde standplaats of snoeit men verkeerd.

Dit zijn enkele redenen die ervoor hebben gezorgd dat buxus, die van nature een enorm sterke plant is, de laatste jaren zeer vatbaar is geworden voor ziekten en plagen. De grootste schade wordt veroorzaakt door schimmels en de buxusmot.

Schimmels

De schimmel die het meest schade op korte termijn toebrengt is Cylindrocladium buxicola. Deze schimmel leidt tot zwarte taksterfte en is pas de laatste jaren aan een stevige opmars bezig. De eerste symptomen zijn donkerbruine of zwarte ronde vlekken op de bladeren. Hierna verdorren de bladeren en vallen ze vrij snel massaal af. Het resultaat zijn kale en / of verdroogde delen tot diep in de plant. Vervolgens ontstaan er zwarte streepjes in de lengterichting op de jonge twijgen.

Buxusmot

Spijtig genoeg zijn schimmels niet meer de enige bekommernis van buxuseigenaars. Sinds kort is er een beestje dat nog meer en nog sneller schade aanricht. Het gaat om de buxusmot die vermoedelijk in 2005 via een partij planten, die geïmporteerd werd uit China via Duitsland, Europa heeft bereikt. Mede door de zwakkere planten van een bedenkelijke kwaliteit en de massale aanplant van buxus in bijvoorbeeld lint- en kavelbebouwing, gaat de besmetting van plant tot plant razendsnel. Die uitbreiding heeft onder andere te maken met de afstanden die deze motten of vlinders kunnen afleggen en de verschillende ontwikkelingscycli die de insecten hebben. Er zwermen naar alle waarschijnlijkheid twee tot drie generaties per jaar uit en de ontwikkeling van deze generaties lijken elkaar te overlappen. Dit resulteert in het uitvliegen van motten of vlinders vanaf april/mei, afhankelijk van de temperatuur, tot in oktober.

De schade is vooral zichtbaar door plaatselijk afgestorven delen aan de onder- en zijkant van de plant, de aanwezigheid van kale twijgjes, spinsel met daarin vaak de uitwerpselen van de rupsen, het verlies van blaadjes of dode en aangevreten buxusblaadjes. Opvallend vaak ontstaat de aantasting halverwege de hoogte van de plant aan de buitenrand. Meer gesloten struiken en hagen, die frequent worden geknipt, lijken bij voorkeur te worden belaagd. Mogelijk wordt een jong blad en een dichtere structuur geprefereerd. Wildere buxusmassieven die slechts twee- tot driejaarlijks worden geknipt lijken minder onderhevig te zijn aan vraat. Vogels, vleermuizen, spinnen en andere beestjes dragen daar wellicht bij tot de bescherming van de buxusplant. Hoe groter het aantal rupsen hoe groter de plaag en hoe kaler de plant.

Japanse hults als alternatief

Wanneer je dit alles hebt gelezen zal het je niet verbazen dat de kans groot is dat de buxus zijn plaats als tuinplant nummer één zal moeten afstaan aan een andere soort, wellicht opnieuw een groenblijver. Ilex crenata of Japanse hulst wordt geopperd als mogelijk alternatief. Ilex crenata kwam begin vorige eeuw al voor in onze tuinen maar kreeg relatief weinig aandacht. Nu de buxus zoveel problemen kent, wordt deze plant, ook wintergroen en perfect te snoeien in bollen, wolken, hagen,…heel wat bekender. Een mooie variant die veel gelijkenis vertoont met buxus is Ilex crenata ‘Dark Green’. Deze cultivar, een ontdekking van bekende plantenliefhebber Jan Oprins uit Rijkevorsel, is goed te snoeien, zeer gezond en vertoont weinig of geen last van ziekten en plagen. Dit maakt hem uitermate geschikt voor hagen en snoeivormen. Ondertussen siert deze soort uit Rijkevorsel al bekende tuinen van onder andere het Paleis Het Loo in Nederland. Misschien schittert deze plant binnenkort ook wel in jouw tuin? In elk geval iets om in overweging te nemen wanneer je er aan denkt een groenblijver in de tuin te planten.

 

HOME kabinet pepijn verheyen / pepijn verheyen © 2015 / tuinlabo

alternatief voor buxus / alternatief voor buxus / alternatief voor buxus / alternatief voor buxus / alternatief vooor buxus