Kabinet Pepijn Verheyen

DYNAMISCHE PERCEPTIE

DYNAMISCHE PERCEPTIE

Is een ontwerptheorie die ontwikkeld werd door tuin- en landschapsarchitect Pepijn Verheyen tussen 2000 en 2005.

  1. dynamisch

    ‘de beweging betreffend’

  2. perceptie

    ‘het kennisnemen, de waarneming’

De ‘dynamische perceptie’ is een theorie die vooral betrekking heeft op de beleving van een omgeving door het individu of de waarnemer. Een ‘dynamische perceptie’ baseert zich op het principe dat in elke ruimte oneindige assen kunnen ontstaan (dit is een wiskundig gegeven). De as ligt geenszins vast, is veranderlijk, en kan dus niet worden opgetekend.
De visie ontstond vanuit de architectuur en betreft voornamelijk het ruimtelijk vormgeven.

HOME kabinet pepijn verheyen / pepijn verheyen © 2015

Doelstelling van de theorie van de ‘dynamische perceptie‘.

Het doel is vanuit elk mogelijk standpunt een harmonieus gevoel op te roepen. Binnen een vormgeving volgens de dynamische perceptie wordt een positieve beleving beoogd vanuit ‘iedere’ mogelijke invalshoek. Algemeen kan worden gesteld dat deze ervaring start vanuit een sfeer op een steeds wijzigend centraal vertrekpunt, de standplaats waarbij de nadruk ligt op het ruimtelijke. Dit gebeurt door het afleiden van de waarneming langsheen niet lineaire maar wel ruimtelijke assen, gekoppeld aan de conditie van de waarnemer. Binnen een dynamische perceptie ontstaat er dus, als het ware, een vormactief gevoelsmatig perspectief. Een ruimtelijk beeld dat vanuit elk mogelijk standpunt optimaal lijkt en interessant is door het laden, geleiden of afbuigen van het zicht langsheen imaginaire en individueel bepaalde curven.

Het bewegen van de waarnemer t.o.v. de omgeving en het in voortdurende beweging zijn van de omgeving maakt onderdeel uit van en vormt een basis voor de ontstane denkbeeldige kromming volgens zijn perceptiegolf die plaats heeft in de projectie/tijd (niet lineair).
De interpretatie is vanzelfsprekend voor elke waarnemer persoonsgebonden. Daarom wordt de opbouw binnen de dynamische perceptie gekoppeld aan het individu of de doelgroep die de waarneming zal ondergaan. De interpretatie is voor elke waarnemer strikt persoonsgebonden door nuance in vorm, kleur, reflectie, textuur, geluid, smaak… en het zijn deze zintuiglijke prikkels die de individuele ‘dynamische perceptie’ als een ervaring ondersteunen in het wisselende / variërende ‘nu’.

De dynamische perceptie is een theorie m.b.t. vormgeving en dus omgeving i.r.t. de waarnemer /het individu.

Enkele belangrijke vragen die geleid hebben tot de theorie:

  • Bestaat fysieke ruimte i.r.t. de menselijke waarneming?
  • Is de waarneming voor elk levend organisme anders?
  • Wordt ruimte door elk levend organisme anders gebruikt?
  • Gedraagt de waarnemer zich i.r.t. de omgeving of ruimte of gedraagt de ruimte zich tot de waarnemer?
  • Zijn of worden levende organismen onderdeel van een omgeving of ruimte?
  • Is het traject van het organisme onderdeel van een gebeuren?
  • Is een gebeuren een fase in de omgeving of ruimte?

De benadering van een ontwerp volgens het principe van de ‘Dynamische Perceptie’ verschilt van het vandaag meest gebruikte ontwerpproces dat inhoudelijk hoofdzakelijk op basis van roosterpatronen, as- en zichtlijnen binnen een, meestal visueel, 2 dimensionaal (al dan niet gelaagd ) kader tot stand komt.
Bij ‘dynamische perceptie’ vertrekken we niet vanuit een ruimtelijke driedimensionaal denken waarbij we streven naar het ontstaan van ruimtelijke verbindingen tussen alle noodzakelijk geachte componenten maar gaan we verder naar projectie waarbinnen verschillende fluctuerende referenties permanent interageren. Er is dus geen bestaansrecht voor de ‘dynamische perceptie’, er is geen moment waarop de ‘dynamisch perceptie’ plaatsneemt.

Stappen bij een ontwerpproces volgens de dynamische perceptie.

De meest courant gebruikte stappen bij het ontwerpproces:

  • een studie van ‘vorm’ binnen de bestaande toestand
  • een studie naar vorm binnen het concept (verhoudingen van structuren en tussenvormen)
  • het onderzoeken van directe en indirecte relaties in functionaliteit, uiterlijk en waarneming.
  • de analyse van het bewuste en niet bewuste vooropgestelde ‘eindbeeld’ door de toekomstige gebruiker(s)
  • het streven naar een spanning tussen alle bindende factoren alsook naar een algemene spanning
  • het uitdenken van de conceptuele thematiek waarbij we de realiteit even buiten beschouwing laten
  • het opstellen van zichten binnen een ruimtelijke context
  • de globale virtuele structurele voorstelling
  • het zoeken naar het specifieke evenwicht mogelijk binnen het concept
  • een gerichte detaillering met als doelstelling het versterken van de coherentie

‘dynamische perceptie’ als methode

Dynamische perceptie impliceert een poging te werken volgens geometrisch benaderende vormen of tussenvormen zowel twee- als driedimensionaal op alle niveaus. Het generen van niet fysieke ruimte door vorm maar ook door kleur en materiaalgebruik. De opbouw leidt ertoe dat er dynamische assen ontstaan die vanuit elk oogpunt krachtig en aantrekkelijk zijn.

Binnen het ontwerpen volgens de dynamische perceptie, of het nu gaat over landschappen, gebouwen, interieurs, kunstwerken… staat de individuele beleving centraal. Wanneer we de doelstelling van de toepassing van de theorie van de dynamische perceptie trouw zijn tijdens een ontwerpproces is het, binnen het beoogde concept, van wezenlijk belang dat ieder individu vanuit elke mogelijke hoek een optimale interpretatie kan geven aan wat hij waarneemt, wenst waar te nemen of waargenomen heeft.

HOME kabinet pepijn verheyen / dynamische perceptie © 2005 /  pepijn verheyen © 2015

dynamische perceptie tuinlabo

dynamische-perceptie-beleving-traject

dynamische perceptie